woensdag 28 januari 2009

Met de stemvork van de schilder — Vasili Kandinski

Nog tweemaal filmportret
Jongstleden zondagavond, net voor middernacht, heeft Arte-televisie een portret uitgezonden van de Russische schilder Vasili Kandinski (1866-1944). Die film zal worden herhaald op vrijdag 30 januari, eerst in de nacht vanaf 02:00 uur en vervolgens op het nog steeds zeer vroege tijdstip van 07:00 uur.
Die Kandinski is een der grootmeesters van de abstracte schilderkunst geworden, al zag het daar aanvankelijk niet naar uit. In zijn geboorteplaats Moskou heeft hij economie en rechten gestudeerd en aan de universiteit aldaar is hij eveneens als jurist verbonden geweest. Op zijn dertigste hield hij het echter voor gezien en vertrok hij naar München om zich daar te bekwamen in de schone kunsten.
Nadat hij daar eerst twee jaar aan de Azbé-school had gestudeerd, werd hij door professor Stuck in die Beierse hoofdstad verder ingewijd in veel geheimen van de beeldende kunsten.

Tal van functies
In 1911 werd deze Vasili Kandinski de eerste vertegenwoordiger van een geheel nieuwe stroming: het abstracte in de schilderkunst. Samen met collega Franz Marc (1880-1916) richtte hij de kunstenaarsgroepering Der blaue Reiter op. In 1918 doceerde hij in Moskou, vier jaar later was hij aan het Bauhaus in Weimar verbonden, en in 1925 liet hij zijn invloed in Dessau gelden. In 1933 vetrok hij naar het Franse Neuilluy-sur-Seine, waar hij elf jaar later overleed.
Het werk van Vasili Kandinski wordt nadrukkelijk gekenmerkt door een enorme kleurenpracht binnen tamelijk geometrisch afgebakende vlakken. Het is in die sfeer niet bij schilderijen alleen gebleven; ook etsen met min of meer dezelfde signatuur zijn uit zijn handen afkomstig. De man zag niet alleen kleuren, hij hoorde ze ook en sprak dan ook wel van zijn schilders-stemvork.
Twee van zijn geschriften hebben een redelijk blijvende bekendheid gehouden, waarvan het eerste in 1912 verscheen als Über das Geistige in der Kunst — in het Nederlands vertaald verschenen in de Aula-reeks van uitgeverij Het Spectrum (nr. 91 in 1962) als Het abstracte in de kunst. Een jaar na de eerste Duitse uitgave daarvan publiceerde hij het boek Selbstbiographie.
____________
Afbeeldingen
1. Vasili Kandinski in 1913. Foto uit zijn Selbstbiographie.
2. Voorzijde van A.W. Bruna's Unesco-pocket uit 1964 over Kandinski.
3. Voorzijde van de Aula-pocket met de vertaling van Über das Geistige in der Kunst.

Geen opmerkingen: